Prawo cywilne (łac. ius civile) to gałąź prawa regulująca relacje między podmiotami prawa prywatnego i stanowiąca podstawowy element prawa prywatnego.

Cechą wyróżniającą normy prawa cywilnego jest to, że odnoszą się one do stosunków między niezależnymi, autonomicznymi podmiotami. W przeciwieństwie do prawa publicznego, brak tu relacji podporządkowania jednego podmiotu drugiemu. Zasada autonomii podmiotów oznacza, że strony samodzielnie kształtują swoje wzajemne relacje w granicach określonych przez prawo. Normy prawa cywilnego określają te granice, uwzględniając interes publiczny i zapewniając równowagę między wolnością jednostek a dobrem wspólnym.

Zgodnie z prawem polskim, prawo cywilne reguluje relacje między osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, którym ustawy nadały zdolność prawną. Obejmuje także sytuację prawną osób i rzeczy jako podmiotów i przedmiotów stosunków cywilnoprawnych.

Prawo cywilne określa treść tych stosunków, na którą składają się uprawnienia i obowiązki podmiotów. W ten sposób tworzy ramy prawne dla wzajemnych relacji i czynności prawnych, uwzględniając zarówno interesy stron, jak i przepisy mające na celu ochronę interesu publicznego.

Prawo cywilne dzieli się na wiele podgałęzi, spośród których szczególne miejsce zajmują prawo pracy, prawo własności intelektualnej oraz prawo handlowe. Chociaż wyodrębniły się one z prawa cywilnego, nadal zachowują wiele jego cech.

W ramach klasycznego prawa cywilnego wyróżnia się następujące działy:

• Część ogólną – obejmującą zagadnienia wspólne dla całego prawa cywilnego.
• Prawo rzeczowe – dotyczące przede wszystkim rzeczy i innych dóbr materialnych.
• Prawo zobowiązań – regulujące normy prawa majątkowego o charakterze względnym.
• Prawo spadkowe – dotyczące przejścia praw majątkowych po zmarłym na inne podmioty prawa.
• Prawo rodzinne – normujące stosunki prawnorodzinne oraz majątkowe wewnątrz rodziny.

Ten podział, oparty na systematyce pandektowej wywodzącej się z późnego prawa rzymskiego, nie jest logicznie spójny, ponieważ zastosowano w nim różne kryteria podziału. Mimo to, w praktyce okazał się on niezwykle skuteczny.

Ponadto istnieje wiele węższych gałęzi prawa, takich jak prawo wodne czy prawo górnicze, które często łączą elementy regulacji cywilnoprawnej i administracyjnej.

Dział prawa określający, które prawo państwa jest właściwe dla oceny międzynarodowych stosunków osobistych w zakresie prawa cywilnego, nazywa się prawem prywatnym międzynarodowym.